«Τα δέντρα πεθαίνουν όρθια… Ο αγώνας συνεχίζεται»
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΑΝΔΡΙΤΣΑΙΝΑΣ
Η παιδική λέσχη ανάγνωσης της Δημόσιας Ιστορικής Βιβλιοθήκης Ανδρίτσαινας «Οι μικροί ταξιδευτές», στο πλαίσιο καλλιέργειας της φιλαναγνωσίας και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, προσέγγιζε το πρόβλημα της καταστροφής των δασών με σκοπό να ευαισθητοποιοιηθούν τα παιδιά αφενός στο ζήτημα των καταστροφικών επεμβάσεων του ανθρώπου στα δάση και αφετέρου στην αξία της καλλιέργειας της περιβαλλοντικής συνείδησης.
Τα βιβλία που διαβάσαμε (από την παιδική συλλογή της βιβλιοθήκης): «Το μυστικό δάσος» της Sandra Dieckmann των εκδόσεων Διόπτρα, «Δέντρα» των Piotr Socha και Wojciech Grajkowski των εκδόσεων Μικρή Σελήνη και «Ζωγραφική πες μου τα μυστικά σου!» της Μαρί Σελλιέ των εκδόσεων Μεταίχμιο, εστιάζοντας στον πίνακα της μεξικανής ζωγράφου Φρίντας Κάλο «Το πληγωμένο ελάφι». Δέντρα, ζώα, φυτά του δάσους, παράξενα δεντροπλάσματα και δεντρόσπιτα, ο πίνακας ζωγραφικής «Τοπίο με κίτρινα πουλιά» του Πάουλ Κλέε, όλα αυτά μας ξενάγησαν στο μαγικό και ονειρεμένο δάσος.
Τα βιβλία που αναζητήσαμε (από τις συλλογές παλιών βιβλίων της βιβλιοθήκης): «Η θεία Κωμωδία» του Ιταλού ποιητή Δάντη, που εκδόθηκε στη Βενετία το 1757, της συλλογής Κ.Α. Νικολόπουλου με ιδιόχειρη αφιέρωση του δωρητή και με εξώφυλλο από περγαμηνή και το ομώνυμο βιβλίο, που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1962, της συλλογής Ε. Καλλιανιώτη. Αυτό το εμβληματικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας αποτελεί μια σύγχρονη περιβαλλοντική αλληγορία. Πρόκειται για μια συγκλονιστική αναφορά της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση. Στους εννιά κύκλους του έργου συναντάμε και τα τέσσερα θεμελιώδη στοιχεία της φύσης: τον αέρα, τη φωτιά, τη γη και το νερό. Είναι γεγονός ότι οι σημερινές ευαισθητοποιημένες κοινωνίες έχουν κατανοήσει τις αρνητικές παρεμβάσεις του ανθρώπου στη φύση και αναζητούν διέξοδο, έτσι όπως και ο ποιητής αναζητά την μετάβασή του από την Κόλαση στον Παράδεισο στην προσπάθειά του να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με τη φύση.
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης στην αρχοντική Δημητσάνα, το Σάββατο 15 Ιουνίου 2024:
Σε ένα κατάφυτο περιβάλλον, τα παιδιά και οι γονείς τους με την συνδρομή της τοπικής διαχειρίστριας του Μουσείου κ. Ήρας-Χριστίνας Παπαδοπούλου, είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στο μουσείο, να δουν και να μάθουν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα και να αναλύσουν πτυχές της δύναμης του νερού.
Οι μικροί ταξιδευτές γνώρισαν από κοντά τη νεροτριβή που παλιά οι γιαγιάδες και οι μαμάδες μιας άλλης εποχής έπλεναν το ρουχισμό του σπιτιού τους με φυσικό, βιολογικό τρόπο! Είδαν πώς λειτουργούσε ο νερόμυλος και άλεσαν καλαμπόκι για να βγάλουν το δικό τους καλαμποκάλευρο. Επισκέφθηκαν, την παραδοσιακή οικία του μυλωνά, ο οποίος έμενε στο πάτωμα πάνω από το μύλο του, ιδιαίτερα σε περιόδους που είχε πολλή δουλειά. Άκουσαν ιστορίες για τα καλικαντζαράκια και τις νεράιδες, ιστορίες που το ταπεινό μυαλό του μυλωνά έπλεκε μαζί με το ημίφως από το καντήλι και το κελάρυσμα του νερού που ορμητικό κατέβαινε από την πηγή. Στη συνέχεια, τα παιδιά επισκέφθηκαν τον μπαρουτόμυλο, ο οποίος τροφοδοτούσε τον Αγώνα του 1821 με μπαρούτι. Τέλος, τα παιδιά γνώρισαν το βυρσοδεψείο και έμαθαν για την κατεργασία του δέρματος για τη δημιουργία της περγαμηνής.
Ακολούθησε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μπήκαμε σε ένα δάσος» με την αρχαιολόγο κ. Ειρήνη Πυρπάσου, μέσα σε ένα μοναδικής αισθητικής δάσος, στο πλαίσιο της εικαστικής εγκατάστασης «I found myself within a forest-Ευρέθην εις το δάσος» της Γιούλας και της Όλγας Παπαδοπούλου, το οποίο ενθουσίασε μικρούς και μεγάλους. Εκεί οι «ταξιδευτές» περπάτησαν ανάμεσα στα ψηλά δέντρα, στα πεσμένα φύλλα, παρατήρησαν εικόνες παραμυθιών και μύθων, ενώ η μουσική υπόκρουση με τους ήχους του τρεχούμενου νερού, πλαισίωνε μοναδικά το όλο σκηνικό.
Πώς όμως συμπληρώνεις το σκηνικό σου με στίχους από τη Θεία Κωμωδία, με αποσπάσματα από κλασσικά παραμύθια, όπως η κοκκινοσκουφίτσα και ο κοντορεβιθούλης, με μύθους παρμένους από τον παππού Αίσωπο (ο λύκος και ο σκύλος) και άλλους από τη μυθολογία (το χρυσόμαλλο δέρας); Μα φυσικά όλα αυτά έχουν ως κοινή αναφορά το δάσος!
Παραμύθια και μύθοι λοιπόν που εκτυλίσσονται μέσα σε ένα δάσος, παραμύθια και μύθοι, των οποίων τα παιδιά έψαξαν και ανακάλυψαν τις εικόνες τους πάνω στα πεσμένα φύλλα της εικαστικής εγκατάστασης.
Τέλος, τα παιδιά κλήθηκαν να ζωγραφίσουν με κάρβουνο ένα πυκνό, σκοτεινό δάσος και με χρώματα (ξυλομπογιές και κηρομπογιές) κάποιον που αγαπούν πολύ, ο οποίος τους δίνει δύναμη και τους βοηθά να βγουν από αυτό το σκοτεινό δάσος.
Ευχαριστούμε θερμά το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, την τοπική διαχειρίστρια του Μουσείου Υδροκίνησης της Δημητσάνας κ. Ήρα-Χριστίνα Παπαδοπούλου και την αρχαιολόγο κ. Ειρήνη Πυρπάσου, για την εξαιρετική συνεργασία και για τον μαγικό και βιωματικό τρόπο, που προσέγγισαν το θέμα. Οι δράσεις άριστα σχεδιασμένες και προσαρμοσμένες στην συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα, πέρασαν πολλαπλά μηνύματα φιλαναγνωσίας και έδειξαν την ουσιαστική συμβολή της τέχνης στην καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης.
Η Υπεύθυνη των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
της Δημόσιας Ιστορικής Βιβλιοθήκης Ανδρίτσαινας
Δρ Σταματία Κοτρέτσου
